Права на самакіраванне з'яўлялася важным і неад'емным для свайго часу, каб горад самастойна развіваўся і існаваў, мог абараняцца, а яго ўлады мелі неабходныя паўнамоцтвы. Прывілей на наданне Магдэбургскага права, якое называецца так у гонар горада Магдэбург у Нямеччыне, дзе й было запачаткавана, Оршы надаў кароль польскі, вялікі князь літоўскі Жыгімонт ІІІ Ваза. У 1609 і 1611 гадах ён быў ў Оршы падчас вайны Рэчы Паспалітай з Маскоўскай дзяржавай. Будучы адданым каталіком, зрабіў тут багатыя ўкладанні ў езуіцкі калегіум. Але найперш Жыгімонт ІІІ Васа за працяглы час свайго кіравання неаднойчы надаваў граматы і прывілеі жыхарам Оршы.
Конны партрэт Жыгімонта ІІІ Вазы. Карціна П.П. Рубенса.
Менавіта ён 13 снежня 1620 года падпісаў прывілей на наданне Оршы Магдэбургскага права. Тады ж атрымалі аршанцы і сучасны герб горада. Некалькі гадоў таму цудоўныя вялікафарматныя копіі партрэтаў Жыгімонта ІІІ Васы падараваў Оршы грамадзянін Польшчы, даследчык нашай мінуўшчыны Ежы Чаеўскі. Хацелася, каб партрэт караля, надаўшага гораду самакіраванне, ўпрыгожыў калі не сцены кабінета мэра (як прапаноўваў меценат, праўда, мэра ў нас няма), а хаця б экспазіцыю музея гісторыі і культуры ці аднойленага езуіцкага калегіума (тут ён як раз і вісіць), — пісаў у сваім матэрыяле "Як аршанцы ледзь не сталі шведамі" гісторык Віктар Лютынскі.
На дадзены момант, як падкрэсліваюць прыхільнікі гарадскога самакіравання, беларускія гарады пазбаўлены неабходнай самастойнасці. Толькі зусім дробная частка пытанняў сапраўды вырашаецца ў горадзе без усялякіх "узгадненяў" ды "ўхвалаў" з боку абласных і агульнанацыянальных уладаў. Аршанцы не выбіраюць кіраўніка горада, ён прызначаецца зверху. Гараджане маюць вельмі слабы ўплыў на тое, што дзеецца ў горадзе. А чыноўнікі не з'яўляюцца самастойнымі фігурамі, яны часта хочуць, а часам вымушаныя кіравацца воляй, якая дыктуецца ім згары.
