12:00

+7

8 м/с

985 гПа

15:00

+8

9 м/с

984 гПа

18:00

+9

8 м/с

982 гПа

21:00

+9

6 м/с

981 гПа

00:00

+8

6 м/с

979 гПа

Беларусь, Культура

В этом нет ошибки!

04.02.2018 13:31

2888 праглядаў, 8 каментароў

Почему мы пишем по-русски "беларусский" и "беларус".

Времена изменяются, изменяются и некоторые названия. Наша страна с обретением независимости, стала называться не Белоруссия, что является колониальным названием нашей земли, данным Российской империей, а Беларусь. Изменения постепенно происходят и в других языках. К примеру, шведский писатель Нильс Хоканссон, переведший повесть Василя Быкова "Афганец" на шведский язык, намеренно использовал вместо устаревшего и калькированного названия Vitryssland, которое фактически переводится как "Белая Россия", слово Belarus. Сам швед так объяснил свой сознательный выбор:

Белизна здесь ни к чему. «Vit» - дословный перевод многозначного корня "бел", значения которого в этом контексте на самом деле никто не знает - «белый», «чистый», «свободный» или «западный». Проблема в буквальном и последовательном смешении двух исторических и культурных явлений — России и Руси.

С этим согласен беларусский языковед Винцук Вечорко:

Корань бел- ў слове Беларусь даўно страціў пачатную сэмантыку. І невядома, што за «Русь» маецца на ўвазе. Таму слова Беларусь з гледзішча сучаснае мовы — суцэльны корань, на складнікі ня дзеліцца. Інакш былі б немагчымыя такія спалучэньні ці назвы, як Чырвоная Беларусь. І калі ў расейскай мове назва Беларусь, як назвы бальшыні іншых краінаў/дзяржаваў сьвету, трактуецца як суцэльны корань, то літара А не пярэчыць ніякім правілам расейскае мовы — ні правапісным, ні вымаўленчым.

З аднаго боку, яно зьвязанае з адроджаным пачуцьцём нацыянальнае годнасьці раней паняволеных народаў. З канца 1980-х, падчас развалу савецкай імпэрыі ў Расеі былі праявы своеасаблівай тапанімічнай кампэнсацыі ранейшага моўнага ўціску. Нейкі час там пісалі Алматы, Ашгабат, Кишинэу, Таллинн, Кыргызстан, Молдова, Беларусь.

З другога боку, у Расеі нарастаў супраціў гэтай зьяве (і рос сантымэнт да імпэрскае — расейскае і савецкае — мінуўшчыны). У 1995 г. выйшла распараджэньне адміністрацыі расейскага прэзыдэнта вярнуцца да ранейшых напісаньняў Алма-Ата, Ашхабад, Кишинёв, Таллин, Киргизия, Молдавия, Белоруссия, - пишет Вечорко в большом материале на "Радыё Свабода".

Таксама ён адзначае:

Беларускія тапанімісты настойваюць на тым, што назва Беларусь павінна не перакладацца, а перадавацца палітарна на іншыя мовы. Старшыня нацыянальнай тапанімічнай камісіі Акадэміі навук, а цяпер і дырэктар Інстытуту мовазнаўства Ігар Капылоў нагадвае, што гэты прынцып "...зацьверджаны Групай экспэртаў у геаграфічных назвах пры Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў. Распрацаваныя рэкамэндацыі, назва на іншай мове не павінна скажаць арыгінальную. У афіцыйных ды іншых тэкстах на расейскай мове цалкам правамерна пісаць Беларусь".

І адсюль для расейскае мовы вынікае наступнае: БелАрус, белАруска. Калі назва дзяржавы па-расейску — Беларусь, то і назва дзяржаватворчай нацыянальнасьці — беларус, беларуска — мае пісацца праз А.

Усё ж беларуССкий

А колькі літараў С пісаць? Можа адну — «беларуский»? Гэтак радыкальна робяць, пішучы па-расейску, нямала беларусаў. Але мы ж дамовіліся выконваць правілы. Прыметнік утвараецца паводле мадэлі расейскае мовы: корань беларус- + суфікс -ск-. На такую мадэль ёсьць правіла:

Двойное н и двойное с пишутся при сочетании корня и суффикса, если корень кончается, а суффикс начинается согласной н или с: ...с суффиксом -ск-, например: котласский (Котлас), арзамасский (Арзамас), русский (Русь), но: тартуский (Тарту)...

(§ 60 дзейных «Правил русской орфографии и пунктуации»)

Таму — беларусский. Два С. Паводле ўнівэрсальнага правіла расейскага правапісу.

Наш ресурс не первый информационный сайт страны, начавший писать "белАрусский", "белАрус" и "белАруска". Ранее, к примеру, так же стал писать известный сайт kyky.org. Это написание пока отличается от того, что предлагается в школьных правилах по изучению русского языка в Беларуси, однако мы надеемся, что вскоре Министерство образования Беларуси примет за основу логичное написание нашей страны и национальности на русском языке, который на данный момент является вторым государственным в стране.

Падпішыся на навіны!

Падпішыся на навіны Оршы і рэгіёну і будзь першым, хто даведаецца самае важнае і цікавае

Обсуждение новости: В этом нет ошибки!

Почему мы пишем по-русски "беларусский" и "беларус".

нет комментариев

станьте первым, кто начнёт обсужение

стать первым!

в соотеветсвии с действущим законодательством Республики Беларусь

комментарии могут оставлять только зарегистрированные пользователи

войти на сайт

ORSHA.EU - Оршанский региональный портал

При цитировании информации активная гиперссылка на orsha.eu обязательна. Использование материалов orsha.eu в коммерческих целях без письменного разрешения редакции не допускается

Если у Вас возникли вопросы по работе портала, есть пожелания и предложения или хотите прислать интересную новость - пишите на наш адрес электронной почты [email protected]

Пользовательское соглашение