Адзначаць славуты дзень перамогі ў Аршанскай бітве, Дзень вайсковай славы Беларусі - даўняя традыцыя. Але шырокіх святкаванняў улады старанна не дапускаюць. Бардаўскі фэст, які ад пачатку 90-х ладзіўся на Крапівенскім полі, затым фактычна быў забаронены - удзельнікі і госці разганяліся, затрымліваліся, штрафаваліся і адбывалі суткі ў камерах, поле аралася, каб ніхто не ставіў на ім намёт. Аднак традыцыя прыезду бардаў на поле засталася, іншая справа, што цяпер такія сустрэчы праходзяць у тайне і ў вузкім коле сяброў. "Жывы Журнал" Vorshafest паведамляе, як прайшла бардаўская вечарына сёлета.
Адпачынак як адпачынак: прыехалі, сталі лагерам, адпачылі. У краіне, дзе бал правіць не закон, а спецслужбы, АМАП і спецназ, гэта стала ўжо практычна нормай – лес, ноч, верасень. Як звычайна цяпер. Усе сустрэліся, як сустракаюцца старыя, добрыя сябры, якія не бачыліся год. Традыцыя – вялікая рэч. А традыцыі трэба песціць і захоўваць. Добрыя традыцыі, зразумела. А ёсць і дрэнныя традыцыі. Іх магла пабачыць тая група мясцовай апазіцыі, што 8 верасня наладзілася з’ездзіць на крапівенскі мемарыял, каб адзначыць гэты дзень нашай славы. Адразу за горадам да мікрааўтобуса прыліпла патрульная машына ДАІ. І як эскорт пайшла наперадзе. Аўтобусік звярнуў налева, а яна пайшла прама. Але зараз жа вярнулася, і як толькі мікрааўтобус спыніўся, лейтэнанцік ДАІ зараз жы прыліп да кіроўцы мікрыка, і той пацягнуў з загашніка ўсе свае дакуманты… А на сжатым полі па дарозе на мемарыял стаяла чорная “Audi” нібыта пустая. Але як толькі прыехалыя сталі вяртацца, у машыну селі двое ў цывільным, і яна ад’ехала. Затым пайшла за мікрааўтобусам, але раптам спынілася на прыпынку рэйсавага аўтобуса Дуброўна-Орша і стала назіраць за абстаноўкай.
А тут аніякіх чорных “Audi”, ані патрульных пахмурных ДАІшнікаў. Толькі ноч, верасень і лес. Толькі мы і мінулае нашага краю. Мінулае можа быць розным. Трагічным, ганебным, прыкрым і нават фальшывым. Як “Лінія Сталіна”. А можа быць славутым, светлым, шаноўным, вядомым. Такім, якім можна і трэба ганарыцца. Такім, як крапівенскае поле. І адпачываць на Крапіўну збіраюцца тыя, хто хоча мець якраз такое мінулае. Якраз пра такое мінулае спяваў тут Андрэй Мельнікаў. Яго слухалі як заўжды – з цеплынёй і добразычлівасцю. Спяваў і даўняе сваё, і нядаўняе. Спяваў як заўжды – натхнёна і прыўзнята. Мельнікаў амаль ніколі не гаворыць пра тое, што спявае – што за песня, чые словы, як пісалася, што натхніла. З аднаго боку добра: не думаеш, што за той ці іншай песняй стаяла. А з другога – хацелася б і сёе-тое ўдакладніць ці даведацца. А так суцэльны паток свядомасці. А валоданне ім гітарай, здаецца, ужо ніколі не дасягне адпаведнасці ўзроўню ягонага паэтычнага слова.
Улад Шульжыцкі са Смаргоні быў на Крапіўне ўпершыню. Ён пачынаючы паэт. Чытаў тое, што нямногае ў ягоным паэтычным багажу было. Паэтыка чыста на патрыятычную тэматыку. Смела, часам рэзка, але цікава. Пачакаем, што Шульжыцкі напіша далей. Юрка Копцік чытаў скарочаны варыянт свайго эсэ “Адзін дзень на абломку імперыі” з музычным суправаджэннем “Dead can dance”. Зрабіла ўражанне. Спявалі народныя песні, слухалі музыку беларускіх выканаўцаў. Сумна не было. І падымалі па чарцы “Чарадзея” за перамогу. Самы традыцыйны тост на Крапіўне. А добрыя традыцыі трэба песціць і захоўваць.
А. РШАНСКІ
