Цэлы месяц на нашым сайце ішло апытанне "Ці аддалі б вы сваіх дзяцей у беларускамоўную школу?". Хаця ў самой Оршы вельмі даўно няма беларускамоўнай адукацыі і вельмі даўно гэтае пытанне ў нашым горадзе ўвогуле не падымалася, амаль 40% прагаласаваўшых выказаліся да гэтага пытання пазітыўна: "Аддаў бы адназначна". Астатнія варыянты адказаў набралі значна менш галасоў. Так, варыянт "Ні ў якім выпадку" набраў 70 галасоў, што складае 22% ад усіх прагаласаваўшых. Трэцяе месца з амаль 20% галасоў набраў варыянт "Залежыць ад якасці адукацыі, а не ад мовы".
У чым жа пытанне? Чаму так адбываецца, што ў краіне дзе больш за 80% складае тытульная нацыя і большасць насельніцтва паводле перапісу называе роднай мову беларускую, паўстае пытанне, якое мы задалі нашым чытачам.
З моманту атрымання незалежнасці, наша краіна пачала вяртацца да беларускай мовы — адукацыі на беларускай мове далі зялёнае святло, пачалася падрыхтоўка адпаведных кадраў, на тэлебачанні большасць перадачаў былі на нашай мове, выдавалася шмат кнігаў, газетаў, часопісаў і г.д. Тады здавалася, што адукацыя з цягам часу будзе пераведзена на беларускую мову за выключэннем асобных класаў і школаў. Але з прыходам на пасаду прэзідэнта Лукашэнкі сітуацыя пачала рэзка змяняцца. Кіраўнік краіны стаў негатыўна выказвацца пра беларускую мову, на чыноўнічыя пасады сталі прызначацца людзі, якія не размаўляюць на мове і нават раней не жылі ў нашай краіне. Канешне, гэтыя людзі не планавалі спрыяць развіццю мовы і, больш за тое, падключылі адміністратыўны рэсурс, каб змяньшаць колькасць класаў і школаў з беларускай мовай навучання. У выніку школы з беларускай мовай амаль цалкам пазачыняліся ў гарадах і засталіся толькі ў вёсках, куды рукі русіфікатараў даходзілі марудней.
Прыхільнікі беларускамоўнай адукацыі апелявалі рознымі аргумантамі супраць працэсу русіфікацыі адукацыі. Адным з іх было тое, што закрыццё школаў і класаў парушае права дзяцей атрымліваць адукацыю на роднай мове. Але правы чалавека ў нашай краіне таксама ўсё больш пераставалі быць аргументам для ўладаў.
Сітуацыя пачала мяняцца ў апошнія гады. Прынцыповыя беларускамоўныя бацькі пачалі патрабаваць адкрыцця беларускамоўных класаў, нават, калі не хапала дзяцей. У выніку, у некаторых гарадах адкрываліся класы для аднаго-двух вучняў. І гэта адказ на пытанне пра якасць адукацыі. Насамрэч, у такіх малых класах настаўнік можа больш часу надзяляць кожнаму вучню. А білінгвізм, як аказалася, вельмі станоўча ўплывае на дзіцёнка: акрамя лепшага развіцця інтылекта, дзіцёнак лепш навучаецца і іншым мовам.
У гэтым годзе адбыўся цэлы ўсплеск адкрыцця новых класаў. Найбольш іх адкрылася ў сталіцы — Мінск хутчэй падхоплівае трэнды, рэгіёны пакуль адстаюць. Але 40% прагаласаваўшых станоўча ў нашым апытанні, напэўна, ёсць падцверджаннем таго, што і да нашага рэгіёна дайшоў гэты трэнд і, спадзяемся, што гэта дасць падставы падумаць пра адкрыццё беларускамоўнага класа і ў нашым горадзе.
Што ж рабіць, калі вы хочаце, каб ваша дзіця вучылася на беларускай мове? Перш за ўсё, мець на ўвазе, што вас наўрад ці будуць пытацца пра гэта пры паступленні дзіцяці ў школу. Форма, якую вы будзеце запаўняць пры паступленні дзіцяці, пытання пра мову навучання не мае. Па-другое, пашукайце саюзнікаў — вам будзе прасцей дамагчыся станоўчага рашэння, калі ваш дзіцёнак будзе не адзін.
