Аляксандр Лукашэнка ў апошні дзень лістапада наведаў Оршу. Мэтай прэзідэнта быў Аршанскі льнокамбінат. Ён, як звычайна, пабываў на вытворчасці і правёў нараду па развіцці галіны. Прэзідэнт запатрабаваў за тры гады павялічыць аддачу, прычым як мінімум у два разы. Яму паказалі новую вытворчасць, далажылі пра дасягнутыя ў ім поспехах, але госць быў расчараваны. Ён запатрабаваў неадкладна паглыбіць перапрацоўку лёну, асвойваць новыя віды прадукцыі, скараціць імпарт сыравіны для камбіната за кошт вытворчасці ўласнага. Заявіў, што акрамя Францыі і Беларусі ніхто ў Еўропе фактычна не вырабляе такой прадукцыі.
Прывядзём дайджэст выказванняў Лукашэнкі на нарадзе ў Оршы і размовах з праўленнем льнокамбіната.
— Не спрабуйце, падціснуўшы хвост, бойка далажыць, якой гераізм вы здзейснілі ў гэтай галіне. Дзе тэхналогіі, спецыялісты, якія павінны прасоўваць айчынную льняную прадукцыю?
Пра тое, што нягледзячы на 212 мільёнаў даляраў мадэрнізацыі, ільнокамбінат ў Оршы на 1/3 незагружаны.
— Галоўнае маё ўражанне пакуль сёння — брыдкія мы людзі. Любіць трэба сваю краіну. І любоў павінна выражацца не ў балбатні і словах, а ў справах.
Аб рэзервах:
— Сёння мы вызначыліся: 30-35% яны [Аршанскі льнокамбінат] могуць дадаць, у іх магутнасцяў хапае.
Аб адсутнасці якаснага ільновалакна:
— Ільняныя тканіны — гэта выратаванне для нас. Свет даўно зразумеў, асабліва Еўропа: лёну быць. А лік вытворцаў памяншаецца. Што перашкаджае поўнай загрузцы вытворчых магутнасцяў нашых льнозаводаў? Чаму яны працуюць неэфектыўна, а іх мадэрнізацыя звялася да банальнай замены зношаных вузлоў і агрэгатаў? У чым прычына адсутнасці якаснага льновалакна ў неабходным аб'ёме і невыканання дзяржзамовы?
Пра тое, чаму Міхаіл Русы, нягледзячы на перамены ва ўрадзе, застаецца "непатапляльным" і па-ранейшаму займае месца віцэ-прэм'ера:
— Адзін нейкі паўапазіцыйны сайт, далажылі мне, напісаў: напэўна, з Русым разбяруцца па выніках года. Абсалютна правільна. І Русага з сённяшняга дня б не было, але як чалавек вясковы я разумею: быў усё ж такі не лепшы год. Справа не ў надвор'і, але быў далёка не лепшы год. Але, Міхаіл Іванавіч, не дай бог вы з Зайцам [міністрам сельскай гаспадаркі і харчавання] не вырашыце гэтую праблему ў 2019 годзе.
Цікава, што якраз Русы раней узначальваў ведамства Зайца, а з 2012 нязменна з'яўляецца віцэ-прэм'ерам, нягледзячы на змены саміх прэм'ер-міністраў.
Аб станоўчай дынаміцы ільнокамбіната:
— Рыса падведзена, і ратуе вас (кіраўнікоў рознага ўзроўню. - заўвага БЕЛТА) толькі тое, што, па-першае, ёсць дынаміка ледзь-ледзь станоўчая, перш за ўсё дзякуючы Аршанскаму льнокамбінату: ён пачаў больш якасна, больш эфектыўна працаваць і крэдыты гасіць. Ну і год быў не лепшы (па ўмовах надвор'я). Гэта вас ратуе. Усё. Адступаць няма куды. Калі толькі ў наступным годзе не вырашацца гэтыя праблемы, мы пачнем з гэтых "Віцебскабллён", "Горкілён". Праблемы ёсць як у вытворцаў лёну, так і ў яго перапрацоўшчыкаў, аднак эфектыўных рашэнняў не прапаноўваюць ні губернатары, ні ўрад.
Яшчэ трохі аб пазітыве, у частцы льнянога алею.
— У цяперашні час у нас аднаўляецца такая, здавалася, згубленая пазіцыя, як вытворчасць ільнянога алею. Некалькі гадоў таму мы яго цалкам імпартавалі.
Аб цвёрдай размове:
— Сённяшняя нарада важна нават не дэталямі, у якія мы паглыбіліся. Добра, хоць губернатары пачуюць — ім жа гэта рэалізоўваць. Яны пачулі вастрыню гэтага пытання. Але галоўнае - адказнасць, таму сам па сабе важны факт таго, што мы сабраліся і яшчэ раз, жорстка пагаварыўшы, вызначыліся. Калі Шарстнёў трэба адна станцыя па насенні льну і адзін цэнтр па падрыхтоўцы насення, зрабіце адзін і не распыляйцеся. Калі ў Магілёўскай вобласці трэба пяць — зрабіце пяць, а не 25. Усё павінна быць сканцэнтравана.
Аб тэхніцы:
— Уся неабходная тэхніка з улікам двухзменнай-трохзменнай працы ёсць. Проста яна выкарыстоўваецца бязладна. Трэба аднавіць тое, што пад плотам сёння кінута, і працаваць трэба. Вузлы, агрэгаты для льнозаводаў, для тэхнікі, якая працуе ў полі. Гэта драбніцы, але на краіну трэба папрацаваць.
Аб прадукцыі:
— Па імпарту завозім, а са сваіх тканін — "Камволя" і льнокамбіната — не шыём. Усе тканіны з мадэрнізаваных прадпрыемстваў. Вывучыце рынкі. Разумна падыдзіце, але свае тканіны павінны быць задзейнічаны швейнымі прадпрыемствамі. Гэта таксама найважнейшае пытанне. У адваротным выпадку, дзеля чаго мы гэта ўсё задумалі?!
Пра Оршу ў 2020-м:
— Гэта такі маяк, дзе мы адпрацоўваем гэтыя тэхналогіі. Да канца 2020 года мы павінны забыць пра Оршу ў добрым сэнсе слова. У новую пяцігодку цягнуць ні ў якім разе нельга.
Дырэктар РУП "Інстытут ільну" Іван Голуб запэўніваў, што беларускія гатункі лепш за замежныя.
— І кажу цяпер. Мы ўжо правялі ў сябе даследаванні — нашы гатункі лепш за заходнія. Гатунак "грант". На выхадзе — у гэтым годзе будуць раянаваныя — яшчэ два гатункі "талер" і "дукат", якія пераўзыходзяць заходнія гатункі. Калі насення не хапае — гэта справа адна. Мы ўжо прайшлі гэты этап.
Аляксандр Лукашэнка ў звязку з гэтым даручыў губернатарам правесці эксперымент:
— Кожны губернатар у кожнай вобласці возьме поле, падзеліць на тры часткі. І пасее (да прыкладу, 10-20 га) імпартным насеннем, побач пасее "дукат", "талер", яшчэ штосьці. І калі мы паедзем глядзець лён, мы паедзем на гэтае поле. Але пры выкананні ўсіх тэхналогій.
І ніякага імпарту!
— Ніякага імпарту. Мы машынабудаўнічая краіна, вырабляем вельмі складаныя машыны. Ужо цяпер збярыце заказы, дапусцім, з ільнокамбіната. Аж да стварэння цэхаў па імпартазамяшчэнню ў той жа Оршы. Усё мы павінны рабіць у сябе. Бо будуць вазіць з-за мяжы. А чаму возяць - таму што там адкаты. Там так званыя камісійныя — 8-15%. Днямі вы пачуеце яшчэ адну эпапею. Ужо далажылі мне. Некалькі дзясяткаў кіраўнікоў патрапілі на гэтым самым імпарце. Пасярэдніцтва і гэтак далей і да таго падобнае. Спяшацца не будзем, але я ўжо бачу. Таму што там ужо затрыманыя людзі з доказамі злачынства.
Цытаты і фота ўзятыя з матэрыялаў агенцтва Белта і прэс-службы Лукашэнкі.
