Факт 1. Нечаканыя цёзкі. Здавалася б, Чэрвіна — тыповая беларуская назва ад колеру чырвоны або ад слова "чарвякі". Тым не менш, па Беларусі мы не знаходзім аднайменных населеных пунктаў, а можа быць яны настолькі маленькія, што вядомыя нават менш, чым нашае Чэрвіна. Затое ў Еўропе мы нечакана знаходзім тры цёзкі нашай вёскі. Першая з іх у Швейцарыі — гара Чэрвіно і гарналыжны курорт пры ёй. А ў Італіі ёсць два населеных пункты з такой жа самай назвай. Адзін — маленькая вёска на ўсход ад Неапаля з крыху больш за 700 жыхароў. Другі — камуна (можна сказаць, мястэчка) ў правінцыі Казэрта, дзе жыве крыху больш за 5000 чалавек. Гэтае Чэрвіна таксама дастаткова турыстычнае. На фота: царква ў апошнім Чэрвіна.
Факт 2. А было два Чэрвіны побач. Чэрвіна знаходзіцца побач з чыгункай на Магілёў. Ёсць і чыгуначная станцыя Чэрвіна, праўда, яна размешчана на пэўнай адлегласці ад вёскі і з савецкіх часоў аблугоўвала мясцовы аэрадром. Хаця у станцыі і вёскі адна назва, але больш за сто гадоў гэта былі два асобных населеных пункты. Асобна вёска Чэрвіна і асобна Станцыя Чэрвіна — па Беларусі нярэдка чыгуначныя станцыі былі асобнымі населенымі пунктамі.
Станцыя і вёска аб'ядналіся толькі ў нашым стагоддзі. У 2016 годзе станцыю адміністратыўна далучылі да вёскі, хаця станцыя так і засталася бліжэй да аэрадрома Балбасава, чым да вёскі. Дарэчы, непасрэдна да Балбасава падыходзіць і яшчэ адзін чыгуначны прыпынак — Зорны. Назва якога не звязаная з вёскай Зорная, якая знаходзіцца адносна недалёка, але на іншым беразе Дняпра.
Факт 3. Старая казарма. У такой маленькай вёсцы не чакаеш знайсці нейкіх цікавых архітэктурных аб'ектаў. Але хто шукае — той знойдзе. Самы стары будынак у Чэрвіне пабудаваны ў 1912 годзе. Гэта вядома дзякуючы капсуле, якая ўбудаваная ў сцяну будынка. Пабудаваны ён быў як чыгуначная казарма — аналаг рабочага барака. У такіх жылі пуцевыя абходчыкі. Але ў адрозненні ад іншых дамоў для абходчыкаў, якія будаваліся з дрэва, Чэрвінская казарма пабудаваная з цэглы, ды яшчэ і з гэтай самай капсулай з указаннем даты будаўніцтва. Таму для Аршаншчыны гэта дастаткова цікавы будыначак.
Факт 4. Вёска старэйшая за будынкі. Яшчэ адзін стары будынак — цагляны ляднік, якіх на Аршаншчыне засталося мала, а ў свой час яны былі вельмі распаўсюджаныя. Гэта такія паўзямлянкі з цагляным выхадам. Хоць і не ў вялікай колькасці, яны яшчэ застаюцца, бо ў Беларусі вельмі позна з'явіліся сапраўдныя лядоўні. Тады калі лядоўні ўжо сталі нормай жыцця ў Заходніх краінах, кіраўніцтва СССР лічыла іх буржуазным лішкам, элементам раскошы. Таму леднікі будаваліся нават у 20-ым стагоддзі па тыпавых праектах. У іх на працягу цёплага сезону захоўвалі лёд, намарожаны зімой, і прадукты.
Але вернемся да ўзростаў. Ляднік мог быць пабудаваны ў дваццатым стагоддзі, казарма ў 1912-ым годзе - гэта самыя старыя будынкі. Хаця сама вёска ўпершыню ўзгадваецца яшчэ ў 1642 годзе!
Факт 5. Ядзерная зброя. Балбасаўскі аэрадром ў часы халоднай вайны выкарыстоўся для размяшчэння стратэгічных бамбардавальнікаў з ядзернымі бомбамі. Чэрвіна — найбліжэйшая станцыя да аэрадрома. І адносна недалёка ад вёскі (бліжэй да вёскі Вусце) знаходзіліся сховішчы ядзернай зброі. Таму можна смела меркаваць, што менавіта праз Чэрвіна чыгункай і перамяшчалі бомбы з ядзернай начынкай.
