Даследванне праводзілася летам гэтага году. Замову зрабілі мясцовыя грамадскія арганізацыі, якія і прадставілі валанцёраў для вывучэння ідэнтычнасці аршанцаў і таго як на іх уплывае прапаганда. Як сказала на прэзентацыі навуковы кіраўнік даследвання Віялета Ермакова, грамадскія арганізацыі звярнуліся для яе, каб зразумець ці магчымы - ў тэорыі - ў Оршы "Крымскі сцэнар". Маецца на ўвазе, што калі ў Крым прыйшлі расейскія войскі, то мясцовае насельніцтва прыняло гэта як належнае - амаль не супрацівілася.
Для даследвання быў абраны метад глыбіннага інтэрв'ю. Такі метад дазваляе пры апытанні не вялікай колькасці людзей, зразумець якія ідэалагічныя тэндэнцыі пануюць у грамадстве, хаця і не паказваюць для якой колькасці людзей гэтыя тэндэнцыі актуальныя. Таму агулам для даследвання было апытана 12 чалавек: 6 мужчынаў і столькі ж жанчынаў рознага ўзросту, рознага светапогляду і рознага сацыяльнага статусу. Падбіралі рэспандэнтаў самі валанцёры - яны павінны былі знайсці не знаёмых, або мала знаёмых людзей з Оршы і рэгіёна пра якіх ведаюць толькі прыблізна іх палітычныя ўяўленні.
У дадзеным артыкуле мы не будзем падрабязна распавядаць пра тое, што адказвалі людзі - гэта вы зможаце пазней пабачыць на відэа. Спынемся на тым, што выклікала найбольшы інтарэс як даследчыцы, так і актывістаў. Па-першае, у Оршы вельмі моцна развіты мясцовы патрыятызм - нашы землякі ідэнтыфікуюць сябе з Оршай у большай ступені чым з Беларуссю. Магчыма гэта звязана з тым, што горад быў амаль заўсёды памежным, тут часта мянялася ўлада, акупанты. І таму аршанцам прасцей разумець сваю ідэнтычнасць менавіта гарадскую, якая не звязана з ідэнтычнасцю вялікай, дзяржаўнай. Цікава, што амаль для ўсіх апытаных зусім не важна іх рэлігійная ідэнтычнасць (большасць апытанях лічыла сябе праваслаўнымі). Толькі для аднаго чалавека - жанчыны-каталічкі - была важная яе датычнасць да рэлігіі, што, у прынцыпе, актуальна і для ўсёй краіны - каталікі больш прывязаны да сваё парафіі, чым праваслаўныя да сваіх прыходаў.
Цікавая частка даследвання, якая паказвае якія СМІ ўплываюць на аршанцаў. Здавалася б, наш горад (як і ўся краіна) знаходзіцца ў расейскай інфармацыйнай прасторы. Але калі рэспандэнтаў папрасілі назваць па 5 сродкаў масавай інфармацыі, якімі яны рэгулярна карыстаюцца, то атрымалася, што ў спісе больш беларускіх СМІ. Гэта актуальна для ўсіх СМІ акрамя тэлебачання - у гэтым сегменце расейскі кантэнт перамагае. Пры чым, тэлебачанне глядзіць найбольш узроставая група 25-50 гадоў - найбольш палітычна актыўная частка грамадства. Цікава, што не зважаючы на сціпласць мясцовых - аршанскіх - СМІ, у якіх не параўнальна меньшыя бюджэты ў параўнанні з рэспубліканскімі і расейскімі, аршанцы актыўна карыстаюцца мясцовымі СМІ. Узгадвалі апытаныя і "Аршанскую газету" і радыё "Скіф", а найчасцей - трэцяя частка апытаных - назвала наш сайт. Другое пытанне пра СМІ было "якім СМІ вы найбольш давяраеце" і тут перавес быў зусім не на карысць Беларусі. Хаця карыстаюцца аршанцы больш беларускімі СМІ, давяраюць больш расейскім. У такой сітуацыі, калі аршанцы давяраюць СМІ суседняй краіны, цікава наколькі на іх уплываюць гэтыя СМІ і тут атрымлдіваецца не ўсё так адназначна. Калі людзей папрасілі сказаць якая краіна ўяўляе больш пагрозы для Беларусі, шмат хто з тых хто давярае расейскім СМІ сказалі, што менавіта Расея нясе найбольш пагрозаў. Адзін з апытаных патлумачыў гэта тым, што Расія нарываецца на вайну з Захадам і ў выпадку такой вайны выкарыстае Беларусь як плацдарм і буфер. У сувязі з гэтым калі гаварылася пра тое з якой краінай трэба павялічыць супрацоўніцтва даволі частым адказам з боку такіх людзей было ЗША. То бок, хаця Расія і з'яўляецца для іх карысным саюзнікам, вайсковае супрацоўніцтва патрэбна і з захадам, каб не стаць ахвярай свайго ж саюзніка.
У хуткім часе мы апублікуем прэзентацыю ў відэа фармаце.
